Uzuv nakli, el-ayak nakli konusunda adayların ve toplumun bilgilenmesi gereklidir!

Son on yıldır dünyada farklı merkezlerde yapılan el nakillerine ülkemizin eklenmesi bu konuyla ilgili hasta ve yakınlarında birçok cevaplanması gereken soruyu beraberinde getirmiştir. Ülkemizde birçok el cerrahisi uzmanı tarafından el cerrahisi merkezlerinde ve üniversite hastanelerinde uzuv nakline ilişkin hazırlıklar yapılmış ve bir kısmında halen sürmektedir. Uzuv nakli için (el-kol-ayak-bacak ) öncelikle verici sayısının artması önemlidir. Uzuv nakli diğer organ nakillerinde olduğu gibi canlı vericiden yapılmamaktadır.  O nedenle halkımızın dinen hiçbir sakınca olmayan kadavradan uzuv bağışı konusunda bilgilenmesi ve bu bağışların artması gereklidir.

Sağlık bakanlığınca güncel olarak çıkarılan yönergede uzuv naklinin yapılacağı merkezlerin ve yapılma kriterlerinin şartları belirlenmiştir.Bu nakiller sosyal güvenlik kurumu tarafından karşılanmaktadır.

Naklin; tarak- parmaklar arası eklemden dirsek altı bölüme kadar olan bölgesinin iki taraflı üst ekstremite (uzuv) kayıplarında yapılması kararlaştırılmıştır. Bu nedenle tek taraflı ampütasyonlarda (uzuv kayıplarında) uzuv nakli izni verilmemektedir. Bunun istisnası hastaya başka bir iç organ (karaciğer-böbrek-kalp vb.) nakli söz konusu ise hastanın kullandığı dominant el olması koşuluyla ve bir tarafı dirsekle omuz arası karşı tarafı tarak- parmaklar arası eklemiyle dirsek altı seviyelerinden olan iki taraflı asimetrik üst ekstremite ampütasyonlarında uygun olan tarafa tek taraflı uzuv nakli yapılabilmektedir.

Doku nakli adayının yaşı 18 ile 65 yaş arasında olmalıdır. Alt ekstremite (bacak-ayak) için yukarıda belirtilen seviyelerden olması şartı ile iki taraflı üst ekstremite ampütasyonlarına ek olarak bir veya iki taraflı alt ekstremite ampütasyonu varsa diz altından itibaren kalan bölge için tek veya iki taraflı alt ekstremite nakli yapılabilmektedir.  Doğumsal ekstremite eksikliklerinde nakil için dört kişilik bir heyetten (plastik rekonstruktif cerrahi ve ortopedi uzmanları) yarar göreceğine dahil onay alan hastaların sağlık bakanlığı kompozit doku transplantasyon danışma kurulunca da onay görmesi şartıyla yukarıda belirtilen seviye ve yaş kritelerine uyularak nakil yapılabilmektedir.

Amputasyonun nedeni kötü huylu tümörler (kanserler) olamaz. Genel anestezi yönünden sakıncalı hastalar, AIDS ve bağışıklık yetmezliği saptananlar, önemli psikiyatrik sorunu olanlar, aktif enfeksiyonu olan hastalar, vericide CMV pozitif alıcıda negatif olması, alkol ve uyuşturucu öyküsü olan hastalar, tip I diabet hastalığı veya bağ dokusu hastalığı olanlar nakil için uygun değildirler.

Uzuv nakli adayı hastalar hekim kontrolünden geçtikten sonra bir hazırlık evresine alınmaktadırlar. Bu hazırlık evresinde hastalara ekstremitelerinin değerlendirilmesi, bazı özel kan ve doku uyum testleri yapılmaktadır. Bu hastalara nakil öncesi psikolojik testlerle hazırlık yapılmaktadır.  Adaya tedavi konusunda ayrıntılı bilgilendirme yapılır, özellikle doku reddi için kullanacağı ilaç tedavisi ve bunun etkileri konusunda bilgilendirilirler. Bu süreç sonrasında hastalar bekleme listesine alınırlar.

Hastalarımızın bu bilgilendirme ışığında değerlendirilmesi ve bekleme listesine alınması yapılmaktadır.